Tiểu sử nhà văn Nam Xương
(1905 – 1958)
Nhà văn, nhà viết kịch Nam Xương, sinh năm 1905, mất năm 1958, tên thật là Nguyễn Cát Ngạc. Quê gốc : làng. Phù Khê, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh.
Khi học ở Trường cao đẳng Công chính, ông có tham gia phong trào yêu nước của học sinh, sinh viên. Ra trường, ông làm công tác kỹ thuật, sáng tác và tham gia đóng kịch. Hoạt động cách mạng từ tháng Tám năm 1945, ông được kết nạp vào Đảng cộng sản Đông Dương năm 1948. Ông hoạt động bí mật trong vùng tạm chiếm ở Hà Nội, rồi Sài Gòn và hy sinh năm 1958 ở Sài Gòn.
Tác phẩm của nhà văn Nam Xương
Tác phẩm đã xuất bản : Chàng ngốc (kịch – 1930), Ông Táy An Nam (kịch – 1931), Bụi phồn hoa (truyện ngắn), Bách Việt (tiểu thuyết, Hùng Vương (tiểu thuyết).
Nam Xương là một trong những nhà viết kịch đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển của kịch nói Việt Nam trong những năm đầu TK XX. Tác phẩm ông để lại không nhiều, trong đó đáng kể nhất và được coi là thành công hơn cả là Ông Tây An Nam. Đây là vở hài kịch mang ý nghĩa xã hội sâu sắc, phê phán và châm biếm loại trí thức lai căng, mất gốc, chỉ biết cúi đầu trước văn minh phương Tây. Đại diện cho loại người này là Cừ Lân. Y được gia đình cho sang Pháp du học và đỗ Cử nhân. Trở về nước, y không muốn nhận họ hàng, cha mẹ. Y không nói tiếng mẹ đẻ mà luôn luôn có người phiên dịch bên cạnh. Chi đến khi gặp Kim Ninh một cô gái Việt Nam xinh đẹp y muốn lấy làm vợ, theo yêu cầu của cô này, y phải nói tiếng Việt và lấy làm khổ tâm vì điều đó. Ông Tây An Nam này mang nặng tư tưởng nô dịch và hoàn toàn mất gốc “muốn người ta quý mình, trọng đãi mình trước hết, ta không làm người Việt Nam nữa…”. Đáng ghét và đáng khinh bỉ hơn khi y thốt lên “cái đau đớn nhất là làm sao ta lại điên thế, đã chốc nhát tự ý trở lại làm giống An Nam”. Những trí thức lố bịch, vong bản, mất hết nhân cách như Cử Lân, không thể tồn tại trên đất nước mình, mà dứt khoát phải ra đi. Cái kết của vở kịch thật chua xót và thấm thía “theo tao sang Pháp mà làm người châu Âu”.
Với Ông Tây An Nam, Nam Xương đã thành công, khi xây dựng nhân vật hài, vừa mang tính điển hình, vừa có cá tính riêng đặc sắc. Ông góp phần làm phong phú nền kịch Việt Nam còn vắng vẻ và non trẻ lúc đó.
Tham khảo thêm tư liệu các nhà văn, nhà thơ, tác giả khác
