Giới thiệu nhà thơ Trần Quang Khải (1240 – 1294)
Nhà thơ Trần Quang Khải, là con trai thứ ba Trần Thái Tông. Dưới triều Trần Thánh Tông (1258 – 1278), Trần Quang Khải được phong tước Chiêu Minh đại vương. Năm 1274, ông được giao chức Tướng quốc thái úy.
Năm 1282, dưới triều Trần Nhân Tông, Trần Quang Khải được cử làm Thượng tướng Thái sư, coi nắm toàn quyền nội chính. Trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ hai (1285) và lần thứ ba (1288), Trần Quang Khải là vị tướng chủ chốt thứ hai sau Trần Quốc Tuấn, có nhiều công lao to lớn trên chiến trường.
Trong sự nghiệp quân sự của Thượng tướng Trần Quang Khải, trận ông chỉ huy đánh tan quân Nguyên Mông ở Chương Dương và Thăng Long, khôi phục kinh thành vào cuối tháng 8 – 1285 “là chiến công to nhất lúc bấy giờ” như sử sách ca ngợi. không những là một tướng tài, dũng cảm, Trần Quang Khải còn là một nhà ngoại giao giỏi đời Trần.
Tác phẩm của nhà thơ Trần Quang Khải
Tác phẩm của Trần Quang Khải có tập thơ Lạc đạo, nhưng đã thất truyền, nay chỉ còn lại đăm bảy bài.
Trần Quang Khải là nhà thơ có một vị trí không nhỏ trong nền văn học sử nước nhà. Khi nói tới Trần Quang Khải, người ta nhớ ngay đến bài thơ nổi tiếng của ông : Tùng giá hoàn kinh sư (Phò giá trở về kinh đô}. Bài thơ này Trần Quang Khải viết để ca ngợi chiến thắng quân Nguyên – Mông ở Chương Dương, Hàm Tử năm 1285 mà ông đã tham gia chỉ huy. hộ
Thượng tướng Trần Quang Khải là người anh hùng xông pha khắp trận mạc, song thơ ông lại “thanh thoát, nhàn nhã, sâu xa, lý thú” (Lời – nhận xét của Phan Huy Chú). Cốt cách đời và thơ ấy có lẽ cũng là cốt cách của các vua Trần, của người Việt Nam nghìn năm qua. Đọc bài thơ Vườn Phúc Hưng (Phúc Hưng viên) của Trần Quang Khải, chúng ta sẽ thấy rõ hơn tâm hồn ông, một tâm hồn vừa khoáng đạt, vừa gần gũi, gắn bó với cuộc sống bình dị của đất nước con người.
Cuộc đời của Trần Quang Khải là một cuộc đời sung mãn khí phách dọc ngang. Vào tuổi 50, khí lực đã kém những Trần Quang Khải vẫn viết những câu thơ còn đầy khát vọng anh hùng. Ngoài bài Tụng giá hoàn kinh sư, Lưu Gia độ (Bền đồ Lưu Gia) cũng là một bài thơ nổi tiếng của Trần Quang Khải.
Những vần thơ Trần Quang Khải để lại là những ánh lưu hình của một cuộc đời lớn – vị Thượng tướng triều Trần – vừa đánh giặc, vừa làm thơ.
Tham khảo thêm tư liệu các nhà văn, nhà thơ, tác giả khác