Sóng Xuân Quỳnh – Sóng bắt đầu từ gió – Bài thơ sóng của xuân quỳnh
“Xuân Quỳnh”
Nhà thơ Xuân Diệu đã từng viết rằng :
“Đố ai đinh nghĩa được tình yêu
Có khó gì đâu một buổi chiều.”
Tình yêu đối với nhà thơ Xuân Diệu nó lãng mạn và thi vị như một buổi chiều vậy. Dường như buổi chiều tà,khi ánh hoàng hôn buông xuống gợi cho con người những xúc cảm vô cùng đặc biệt .Với Xuân Quỳnh cũng thế.Buổi chiều cuối năm 1976 hôm đó ,có một người con gái rảo bước chân bên bờ biển Diên Điền đầy gió.Đứng nhìn những con sóng biển vỗ vào bờ rồi cuốn ra xa, nhà thơ Xuân Quỳnh bất chợt liên tưởng tới những con sóng cảm xúc khi yêu của người con gái .Để rồi bài thơ “Sóng” ra đời như là một khúc tâm tình về tình yêu lãng mạn và dào dạt của nhà thơ.
Xuân Quỳnh vốn đã rất nổi tiếng với chúng ta qua bài thơ “Thuyền và biển” –một trong những sáng tác về tình yêu hay nhất ,thi vị nhất trong nền thơ ca Việt Nam .Tuy nhiên ,bài thơ “ Sóng” gợi ra cho chúng ta những cảm xúc khác hơn ,đặc biệt hơn .Đó chính là những cung bậc khi yêu của người con gái.“Sóng” mở đầu bằng những câu thơ:
“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể
Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ.”
Hình tượng “Sóng’ bao trùm và xuyên suốt bài thơ .Sóng là hiện thân của những gì sâu kín nhất trong tâm hồn của người con gái.Cũng là một con sóng, nhưng khi có gió lại dữ dội,trào dâng. Lúc gió ngừng thổi thì sóng lặng yên .Có lúc lại cuộn trào từng cơn,ào ạt vỗ vào bờ .Nhưng có những lúc lại nằm uốn mình lặng lẽ trôi. Điều gì tạo ra sự khác biệt và khó hiểu đó.Chính sóng không thể hiểu được bản thân mình. Để rồi từ con sông chật hẹp ,sóng muốn tìm ra biển lớn. Ở nơi bao la và bất tận đó ,con sóng hy vọng có thể tìm được câu trả lời của riêng mình .
Người con gái khi yêu cũng vậy ,cũng trải qua rất nhiều cung bậc : yêu ,giận ,nhớ ,ghen…Rất nhiều trạng thái tình cảm ngổn ngang tồn tại trong lòng .Bởi vậy nhà thơ tìm được ở “Sóng” những sự tương đồng .Từ xưa tới này ,dù ở muôn trùng xa xôi tới đâu ,dù có ngăn sông cách biển thế nào ,sóng vẫn tìm đến bờ để được vỗ về ,che chở .
Với con người cũng vậy ,dù ở thời đại nào ,hoàn cảnh nào cũng khao khát có được một tình yêu đẹp .Ai cũng mong tìm được một người để nhớ ,để thương .Cái cảm xúc bồi hồi khi con tim đập loạn nhịp ,khi được đắm chìm trong hương vị của tình yêu làm con người hạnh phúc và khát khao được chinh phục.Đứng trước biển chiều lộng gió ,giữa trăm ngìn con sóng vỗ bờ ,em- ở đây là nhà thơ bất chợt nghĩ tới tình yêu của chính mình.Bà viết:
“Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên?
Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau.”
Một khung cảnh hiện lên thật lãng mạn, bức tranh ấy có biển ,có gió,có những con sóng vỗ bờ. Và rồi nhân vật em và anh cùng bước vào bức tranh nhiều màu sắc đó. Đứng trước biển,lòng em hỗn độn và ngổn ngang cảm xúc. Em bỗng nhớ về anh ,hình bóng của anh ùa về trong suy nghĩ của em .Em nhìn sóng và nghĩ tới tình yêu giữa hai chúng mình. Sóng có biết nơi nào sóng lên hay không ? Em hỏi sóng trong vô thức và cũng tự hỏi chính mình. Rằng từ lúc nào em lại yêu và nhớ về anh đến thế. Anh bước vào trái tim em tình cờ và nhiều duyên nợ lắm phải không ?
Có quá nhiều câu hỏi mà em muốn hỏi anh và hỏi chính lòng mình. Và lúc này đây giữa biển khơi rộng lớn, em đưa tâm tư của mình gửi vào những con sóng, Em muốn giãi bày tất cả.Lòng biển bao la và khoan dung đã trả lời cho em rằng: “Sóng bắt đầu từ gió”. Ra là sóng đã biết được cội nguồn của mình là từ đâu rồi.
Chính những cơn gió đã mang sóng từ ngoài khơi xa vào bờ.Thế nhưng “gió bắt đầu từ đâu?”. Liên tục những câu hỏi mà em đã đặt ra cho sóng . Em hỏi sóng hay chính lòng em cũng có quá nhiều trăn trở và băn khoăn. Em muốn biết cội nguồn những tâm tư trong lòng em từ đâu mà có .Và rồi câu trả lời “Em cũng không biết nữa .Khi nào ta yêu nhau”. Tình yêu là vậy ,thật khó để định nghĩa và giải thích rõ ràng.
“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh – một phương.”
Ở khổ thơ này, nhà thơ dẫn dắt chúng ta tới trạng thái tình cảm đặc trưng nhất trong tình yêu đôi lứa đó là “nỗi nhớ”.Một sự liên tưởng thú vị khi con sóng nhớ bờ được nhà thơ so sánh với nỗi nhớ trong lòng người con gái. Sóng ngàn đời vẫn vỗ bờ dạt dào và khắc khoải.Còn trái tim của người con gái thì luôn luôn hướng về người mình yêu thương, nhớ nhung mỗi khi xa cách.Nỗi nhớ ấy da diết và thổn thức trong trái tim ,cồn cào ngay cả trong giấc ngủ.
Xa người mình yêu ,người con gái nhớ đến không ngủ được.Giấc ngủ chập chờn và chơi vơi ,ngay cả trong giấc mơ thì hình bóng của anh cũng xuất hiện.Còn nhớ thương nào cồn cào và da diết hơn.Bởi vì nhớ nên dẫu đi đâu ,làm gì“xuôi về phương Bắc hay ngược về phương Nam”thì lòng em vẫn thủy chung và son sắt đợi chờ.
Ở câu thơ này có một sự chuyển động tưởng chừng là vô lý “xuôi Bắc ngược Nam” nhưng thật ra lại vô cùng hợp lý với tâm trạng của người con gái khi yêu. Đó là sự bất chấp tất cả ,dù có đi ngược lại những lẽ thông thường thì tình cảm của em dành cho anh vẫn không hề thay đổi. Người con gái lúc nào cũng vậy, một khi đã yêu ai là họ dành hết tâm tư,tình cảm ,trái tim cho người mình yêu.
Chìm đắm giữa một biển lớn tình yêu đẹp và đắm say như thế ,nhưng người con gái vẫn có nhưng trăn trở trong lòng:
“Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa.”
Đời người tưởng dài nhưng lại thoáng qua như một cái chớp mắt. Năm tháng vẫn trôi qua, không có gì là mãi mãi cả ,mọi thứ rồi sẽ đổi thay. Hôm nay hứa sẽ bên nhau nhưng mai kia liệu có còn làm được. Hôm nay là yêu nhau say đắm và cuồng nhiệt nhưng có ai dám chắc sau này sẽ vẫn như thế không. Một sự trăn trở và lo lắng trong lòng của người con gái. Lo sợ thời gian sẽ làm tình yêu trở nên lạnh nhạt. Như biển bao la ,vô tận đến thế mà cũng không có thể níu giữ mây ở lại ,thì liệu rằng với trái tim nhỏ bé ,yếu đuối của em có thể sưởi ấm tình yêu này mãi được không?
Cảm giác chênh vênh ,vô định ấy khiến cho tâm hồn em càng thêm nhạy cảm. Vì yêu thương đó nên em muốn làm những điều phi thường để nắm giữ tình yêu của cuộc đời mình. Em muốn được “ tan ra thành trăm con sóng nhỏ”, để mãi mãi vỗ vào bờ không bao giờ ngừng lại. Một khát khao thật mãnh liệt,khát khao được sống hết mình trong tình yêu. Để tình yêu ấy vĩnh viễn và bất diệt như những con sóng “ngàn năm còn vỗ” .
Bài thơ “Sóng”đã khép lại nhưng bài ca về tình yêu lứa đôi mãnh liệt và trong sáng đó vẫn văng vẳng trong trái tim của chúng ta. Nhịp điệu của bài thơ biến đổi linh hoạt như âm thanh của những con sóng cuốn vào bờ. Lúc dữ dội ,lúc dịu êm ,lúc cuộn trào ,lúc thì sâu lắng.Bài thơ như là một lời khẳng định của nhà thơ Xuân Quỳnh về khao khát tình yêu từ ngàn đời. Với bà tình yêu không phải chỉ dành cho riêng người nào ,mà bất cứ một ai cũng có quyền yêu và được yêu.
