Dàn ý tình cảm yêu nước của Nguyễn Trãi:
– Trong mọi hoàn cảnh, Nguyễn Trãi luôn hướng về nhân dân, đất nước
– Tình cảm yêu nước trong Bình Ngô Đại Cáo:
- Nhận thức về sự tồn tại khách quan, độc lập của dân tộc. Nhận thức đó luôn gắn với niềm tự hào.
- Yêu nước là yêu dân.
- Tự hào về sức mạnh của đội quân chính nghĩa.
- Lời tuyên bố dõng dạc về sự lập lại của nền độc lập dân tộc.
– Tình cảm yêu nước trong Cảnh ngày hè:
- Yêu thiên nhiên.
- Ước mơ có cây đàn của vua Thuấn để gảy khúc Nam phong ngợi cảnh Dân giàu đủ khắp đòi phương, ước mơ hạnh phúc cho tất cả mọi người (khắp đòi phương).
– Nhận xét, đánh giá: Thơ văn Nguyễn Trãi thể hiện tấm lòng yêu nước mênh mang, sâu sắc.
- Tham khảo các bài viết liên quan đến tác giả Nguyễn Trãi
Bài làm văn mẫu
Bui có một lòng trung lẫn hiếu
Mài chăng khuyết nhuộm chăng đen.
Bui có một lòng ưu đi cũ,
Đêm ngày cuồn cuộn nước triều đông.
Hiếm thấy trái tim yêu nước nào vĩ đại như Nguyễn Trãi. Yêu đến độ trong lòng lúc nào cũng bui có (chỉ có) một tình cảm trung hiếu, ưu ái với dân với nước. Yêu đến độ mỗi vần thơ câu văn viết ra lúc nào cũng chứa chan lòng yêu nước. Nói thơ văn Nguyễn Trãi thấm đượm tình cảm yêu nước không có gì là không đúng.
Lòng yêu nước là tài sản quý báu nhất trong truyền thống tinh thần dân tộc Việt Nam. Nếu yêu nước là vật chất thì có lẽ Nguyễn Trãi là một người cực kì giàu có. Dường như trong mọi hoàn cảnh, trái tim ấy luôn hướng về đất nước. Khi cả dân tộc mải miết chiến chỉnh, khói lửa, Nguyễn Trãi luôn dùng ngòi bút của mình để viết những lá thư dụ địch quy hàng có “sức mạnh hơn mười vạn quân”. Khi cả dân tộc tưng bừng trong cuộc đại thắng, cũng bằng chính ngòi bút ấy, Nguyễn Trãi đã viết nên áng “thiên cổ hùng văn” Bình Ngô Đại Cáo tuyên bố sự lập lại của nền độc lập dân tộc. Bài Cáo chứa đựng tinh thần yêu nước sâu đậm mà trước hết chúng ta có thể cảm nhận được điều đó qua những câu văn nêu lên chân lí khách quan về sự tồn tại của dân tộc:
Như nước Đại Việt ta từ trước,
Vốn xưng nền văn hiến đã lâu.
Núi sông bờ cõi đã chia,
Phong tục Bắc Nam, cũng khác.
Từ Triệu, Đinh, Lí, Trần bao đời gây nền độc lập,
Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương,
Tuy mạnh yếu từng lúc khác nhau,
Song hào kiệt đời nào cũng có.
Ý thức về sự tồn tại độc lập của dân tộc được Nguyễn Trãi thể hiện đậm nét qua các hàng loạt từ từ trước, đã lâu, đã chia, cũng khác. Ông có căn cứ xác đáng để khẳng định sự tồn tại độc lập đó. Đó chính là cương vực lãnh thổ, phong tục tập quán, nền văn hiến lâu đời và lịch sử riêng, chế độ riêng của mỗi quốc gia. Nguyễn Trãi rất rạch ròi khi phân định những yếu tố đó. So với tác phẩm Nam quốc sơn hè (tương truyền của Lá Thường Kiệt), có thể thấy bên cạnh ý thức độc lập dân tộc, Nguyễn Trãi đã bổ sung thêm một số yếu tố khác (văn hiến, phong tục tập quán, lịch sử). Ông ý thức được rằng văn hiến và truyền thống lịch sử là những yếu tố cơ bản nhất, là hạt nhân để xác định dân tộc. Và ý thức đó đã được nhà văn thể hiện bằng cảm hứng tự hào sâu sắc.
Với Nguyễn Trãi, yêu nước không chỉ là ý thức sâu sắc về sự tồn tại của dân tộc. Trong lịch sử tư tưởng phong kiến, có lẽ Nguyễn Trãi là người hiểu hơn ai hết sự gắn bó giữa dân với nước. Đó là lí do tại sao ngay khi mở đầu bài cáo, nhà văn đã viết:
Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân
Yêu nước là yêu dân. Và vì yêu dân, thương dân nên ông vô cùng phẫn nộ trước tội ác của giặc Minh: :
Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn,
Vài con đỏ xuống dưới hầm tai vạ.
Bằng những hình ảnh chân thực mà đau đớn, Nguyễn Trãi không ngại ngần vạch trần bộ mặt quỷ dữ tàn ác của quân cướp nước. Tội ác tày trời của chúng được tác giả tổng kết bằng những câu văn giàu hình ảnh, sinh động:
Độc ác thay, trúc Nam Sơn không ghi hết tội,
Dơ bẩn thay, nước Đông Hải không rửa sạch mùi.
Cũng xuất phát từ lòng yêu thương nhân dân, Nguyễn Trãi cùng những người đồng chí của mình đã dốc lòng phò tá Lê Lợi, làm nên cuộc khởi nghĩa Lam Sơn oanh liệt, trừng trị quân cướp nước và bè lũ bán nước, trả lại độc lập, tự do cho dân tộc, nhân dân. Viết về những chiến công của quân ta trong cuộc giao tranh với quân giặc, Nguyễn Trãi không giấu nổi niềm tự hào về sức mạnh của đội quân chính nghĩa:
Gươm mài đá, đá núi cũng mòn,
Voi uống nước, nước sông phải cạn.
Đánh một trận sạch không kình ngạc,
Đánh hai trận tan tác chim muông.
Nổi gió to trút sạch lá khô,
Thông tổ kiến phá toang đê vỡ.
Những câu văn đậm chất anh hùng ca đã lột tả hết khí thế xông trận của nghĩa quân Lam Sơn. Sức mạnh của đạo quân được nhà văn hình tượng hoá bằng những hình ảnh liên tiếp, mạnh mẽ, giàu sắc thái biểu cảm Không tự hào về sức mạnh, về chiến công của đội quân mình, chắc chắn Nguyễn Trãi không thể viết những câu văn hào sảng như thế.
Bài Cáo kết thúc bằng lời tuyên bố dõng dạc về sự lập lại của nền độc lập dân tộc. Có lẽ lúc viết những dòng cuối cùng này là lúc Nguyễn Trãi vui mừng hơn khi nào hết. Bởi từ đây, đất nước đã sạch bóng quân thù và hơn hết, muôn vạn con dân yêu thương của ông sẽ được sống trong cảnh thanh bình, yên ấm.
Đọc thêm các bài phân tích về Bình Ngô Đại Cáo
Khi đất nước binh đao, lửa loạn, Nguyễn Trãi lúc nào cũng đau đáu khôn nguôi bao nỗi niềm tâm sự. Để rồi khi nền hoà bình được lập lại, lúc thảnh thơi, tâm hồn ấy mới có dịp tha thiết với cảnh sắc thiên nhiên.Từ khung cảnh chiều hè ven một làng chài, thi nhân đã vẽ nên bức tranh thiên nhiên Cảnh ngày hè sinh động và đầy sức sống:
Rồi hóng mát thuở ngày trường,
Hoè lục đùn đùn tán rợp giương.
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ,
Hồng liên trì đã tiễn mùi hương.
Lao xao chợ cá làng ngư phủ,
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương.
Hiện lên trước mắt người đọc là bức tranh ngày hè với những đường nét, màu sắc, âm thanh, hương thơm và cảnh vật hết sức cụ thể. Màu lục của lá hoè làm nổi bật màu đỏ của hoa thạch lựu và ánh mặt trời buổi chiều như dát vàng lên những tán xanh. Những đoá sen hồng trong ao đang toả ngát mùi hương. Những cái thần thái sinh động, đầy sức sống của bức hoạ. Cảnh ngày hè không chỉ nằm trong sự giàu có về hình sắc, âm thanh đó mà chất chứa ở các tính từ, động từ gợi tả trong bốn câu thơ: đàn đùn (dồn dập tuôn ra), giương (giương rộng ra), phun, tiễn (ngát, nức) gợi tả sức sống căng đây chất chứa từ bên trong tạo vật, tạo nên những hình ảnh mới lạ, gây ấn tượng. Cây trước lầu, ngoài ao đều ở trạng thái tràn đầy sức sống đua nhau trổ dáng, khoe sắc, toả hương. Cây hòe trước sân lá lục đùn đùn tán rợp giương ra. Cây lựu ở hiên trong khi còn liên tục phun những bông hoa đỏ thắm thì sen hồng ngoài ao đã kịp nức mùi hương.
Giữa ngày hè, chẳng ai còn nghĩ đến sự tĩnh lặng, im ắng. Trong bức tranh thiên nhiên mà Nguyễn Trãi đang hoạ lại trước người đọc bằng những con chữ, nhà thơ không quên đem vào đó thứ âm thanh đặc trưng của chiều hè ~ tiếng ve. Từ tượng thanh đống đỏ: được đặt trước cầm ve làm nổi bật không khí nhộn nhịp của chiều hè nơi làng quê. Tiếng ve lúc chiều tà không gợi buồn mà trở thành- tiếng đàn vang đội, râm ran khiến không khí trong lầu rộn rã hẳn lên.
Cảnh vật đang ở vào lúc cuối ngày (đu tịch dương — mặt trời sắp lặn) nhưng sự sống thì không dừng lại. Có một cái gì thôi thúc tự bên trong đang ứa căng, tràn đầy không kìm lại được.
Nhưng những tưởng khi đất nước thanh bình, nhân dân an cư lạc nghiệp rồi Nguyễn Trãi sẽ toại nguyện. Vậy mà nhìn cảnh sống của dân, đặc biệt là người lao động, ông vẫn ước mơ có cây đàn của vua Thuấn để gáy khúc Nam phong ngợi ca cảnh: Dân giàu đủ khắp đòi phương. Câu thơ sáu chữ dồn nén cảm xúc của cả bài. Điểm kết tụ tâm hồn Nguyễn không phải là thiên nhiên mà là con người. Nguyễn mong cho dân được hạnh phúc (dân giàu đủ) nhưng đó phải là hạnh phúc cho tất cả mọi người (khắp đòi phương).
Như vậy, với Cảnh ngày hè, chúng ta không chỉ được chiêm ngưỡng bức tranh thiên nhiên độc đáo mà còn được cảm nhận sâu sắc về tấm lòng thiết tha với thiên nhiên và sâu xa hơn, đó còn là tấm lòng thiết tha yêu đời, yêu cuộc sống của nhà thơ Nguyễn Trãi. Đó cũng chính là chiều sâu nhân bản của lòng yêu nước thiết tha trong tâm hồn con người vĩ đại này.
Với lòng yêu nước mênh mang, sâu sắc đó, Nguyễn Trãi xứng đáng được mọi thế hệ người dân Việt Nam tôn vinh, ngợi ca và những sáng tác. của ông luôn đáng được giữ gìn, nâng niu như những tài sản quý giá nhất của dân tộc.
- Xem thêm các bài phân tích văn mẫu lớp 10
