Xuân Quỳnh

XUÂN QUỲNH-CUỘC ĐỜI VÀ KHÁT VỌNG GỬI LẠI TRONG THƠ

Xuân Quỳnh là một trong những nữ thi sĩ nổi tiếng nhất của thơ ca Việt Nam.Nếu như thời phong kiến,Hồ Xuân Hương nổi lên như một nữ nhà thơ hiếm hoi với những bài thơ “Bánh trôi nước” vô cùng đặc biệt để lại cho hậu thế,thì Xuân Quỳnh cũng vô cùng tài năng và có rất nhiều tác phẩm để đời cho công chúng,trong đó phải kể đến:Thuyền và biển,Sóng,Tự hát,Nói cùng anh,Thơ tình cuối mùa thu…

Tiểu sử và sự nghiệp nhà thơ Xuân Quỳnh

Xuân Quỳnh sinh ngày 06/10/1942 tên thật là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh.Bà sinh ra và lớn lên ở làng La khê,xã Văn Khê , Hà Đông ,Tỉnh  Hà  Tây cũ ( nay thuộc Hà Nội),bên dòng sông Nhuệ hiên hòa và thơ mộng.

Mồ côi mẹ từ sớm,bố lại thường xuyên công tác xa nhà,sống cùng với bà nội từ bé,nên ở Xuân Quỳnh đã hình thành một tính cách vô cùng độc lập ,thông minh.

Mười ba tuổi(1955) bà đã trở thành diễn viên múa của đoàn văn công Trung Ương.

Tuy nhiên ,vốn có cái máu văn chương thiên bẩm ,Xuân Quỳnh đã rẽ ngang cuộc đời mình sang gắn bó với nghiệp văn chương và cho ra đời rất nhiều bài thơ đong đầy cảm xúc.Với tập thơ “Chồi biếc” bã đã gây tiếng vang lớn trong giới văn nghệ sĩ.Bởi đã từ rất lâu rồi,từ cái thuở Hồ Xuân Hương,Bà Huyện Thanh Quan,công chúng yêu thơ ca mới lại có cơ hội được tái ngộ một nữ nhà thơ với tâm hồn trong trẻo và dạt dào đến thế.Các tập thơ sau này của bà cũng được giới phê bình đánh giá rất cao.

Sự nghiệp thành công như thế,tuy nhiên đời sống hôn nhân của bà lại gặp nhiều truân chuyên và trắc trở.

Xuân Quỳnh trải qua 2 cuộc hôn nhân.Bà kết hôn lần đầu tiên với một nhạc công của đoàn văn công nhân dân Trung ương và đã ly hôn.

Năm 1973, Xuân Quỳnh kết hôn với nhà viết kịch, nhà thơ nổi tiếng Lưu Quang Vũ. Ông cũng đã từng trải qua một lần đổ vỡ như bà .Hai người có người con trai út là Lưu Quỳnh Thơ. Tuy nhiên,năm 1988 vụ tai nạn giao thông thảm khốc đã cướp đi sinh mệnh của 3 người họ.Sự ra đi đột ngột của Xuân Quỳnh và cả Lưu Quang Vũ đã gây nên sự  chấn động,bàng hoàng và tiếc thương vô hạn trong giới văn nghệ sĩ lúc bấy giờ.

Ra đi khi tuổi đời còn trẻ,tuy nhiên Xuân Quỳnh đã kịp để lại trong lòng công chúng rất nhiều tác phẩm thơ có giá trị.

Các tác phẩm chính:

+Hoa dọc chiến hào

+Gió lào cát trắng

+Tự hát

+Hoa cỏ may

+Lời ru trên mặt đất

+Sân ga chiều em đi

…

– Sáng tác cho thiếu nhi:

+Bầu trời trong quả trứng

+Tiếng gà trưa

+Mùa xuân trên cánh đồng

…

Xuân Quỳnh-cõi tình thơ còn sống mãi:

-“Sóng” – trăn trở về tình yêu của người con gái:

Thơ Xuân Quỳnh giàu cảm xúc với rất nhiều cung bậc tình cảm khác nhau . Đứng ở góc độ của một người phụ nữ ,bà đã thể hiện những gì tinh tế,sâu lắng nhất trong tâm hồn của người con gái khi yêu.Là những hạnh phúc mơn mởn ban đầu khi tình yêu chớm nở.Là những băn khoăn trăn trở khi đứng trước những con sóng tình yêu, để tâm hồn dạt dào cảm xúc đó viết lên những dòng thơ vô cùng đặc biệt:

“Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu

Em cũng không biết nữa

Khi  nào ta yêu nhau.”

Sóng dạt dào ,sóng vỗ bờ ngàn năm không mỏi.Như tình yêu của người con gái lúc nào cũng trào dâng mãnh liệt.Nỗi nhớ thương trong lòng cứ cuồn cuộn như từng đợt sóng lúc lặng lẽ ,lúc ồn ào. Đứng trước biển chiều đông hôm ấy,khi những ngọn gió biển thổi cuốn theo những con sóng vào bờ,lòng Xuân Quỳnh cũng thổn thức biết bao nhiêu nỗi niềm muốn gửi gắm với biển.Tình yêu thật thiêng liêng và diệu kỳ biết bao.

-“Thuyền và biển” – câu chuyện về một tình yêu bất diệt:

Nếu như  bài thơ “Sóng” là những chớm nở ban đầu của tình yêu thì đến với “Thuyền và biển” ,tác giả đã kể cho chúng ta nghe một câu chuyện tình yêu đã đi qua nhiều bão tố,tình yêu đó không phải một sớm một chiều mà đạt được.Tình yêu ấy không chỉ là nhớ thương đơn thuần mà là cảm giác “đau rạn vỡ” khi phải xa người mình yêu.

“Em sẽ kể anh nghe

Chuyện con thuyền và biển.

…

Những ngày không gặp nhau

Biển bạc đầu thương nhớ

Những ngày không gặp nhau

Lòng thuyền đau rạn vỡ

Nếu từ giã thuyền rồi

Biển chỉ còn sóng gió

Nếu phải cách xa anh

Em chỉ còn bão tố.”

Xuân Quỳnh thật tinh tế và ý nhị khi mượn hình tượng Thuyền và Biển để diễn tả cảm xúc tình yêu lứa đôi.Yêu thương mà ,có bao giờ ngừng lại,vẫn cứ sôi nổi từ xưa tới nay.Ai cũng khao khát có được tình yêu ,ai cũng mong có con thuyền tình yêu vượt qua bao bão giông,cách trở để đến với bến bờ hạnh phúc. Nhưng liệu mấy ai làm được điều đó?

-“Thơ tình cuối mùa thu”- bức thư tình lãng mạn như gió thu:

Tình yêu khi đã trải qua những khó khăn thử thách,sẽ đong đầy yêu thương và bền chặt.Nó không còn mơn mởn tươi trẻ như gió xuân,không sôi nổi ,rạo rực như gió mùa hè,mà nó nhẹ nhàng,dịu mát , êm ái như những ngọn gió mùa thu.Tất cả đều ở trạng thái ngọt ngào và viên mãn nhất. Đi cùng nhau qua bao nhiêu tháng năm,bao nhiêu mùa cây thay lá,thì cuối cùng sẽ chỉ có “anh và em” cùng tình yêu ở lại.Tình yêu đích thực chính là đây:

“Thời gian như ngọn gió

Mùa đi cùng tháng năm

Tuổi theo mùa đi mãi

Chỉ còn anh và em

Chỉ còn anh và em

Cùng tình yêu ở lại…”

Và “Tự hát” – những gì nguyên bản nhất của tình yêu:

Dù có là những con sóng dữ dội hay dịu êm ,dù có là biển mênh mông và vô tận thì cuối cùng em cũng chỉ là em.Sống đúng nghĩa với một trái tim yếu đuối của người con gái,với tất thảy những yêu ghét đời thường.

“Em trở về đúng nghĩa trái tim em
Là máu thịt đời thường ai chẳng có
Cũng ngừng đập lúc cuộc đời không còn nữa
Nhưng biết yêu anh cả khi chết đi rồi.”

Tuyển tập thơ hay Xuân Quỳnh

Anh

Bàn Tay Em

Bao Giờ Ngâu Nở Hoa

Cắt Nghĩa

Chị

Chỉ Có Sóng Và Em

Chỉ Một Mình Anh

Chồi Biếc

Chuồn Chuồn Báo Bão

Chuyện Cổ Tích Về Loài Người

Cố Đô

Có Một Thời Như Thế

Con Chả Biết Được Đâu

Con Yêu Mẹ

Dẫu Em Biết Chắc Rằng Anh Trở Lại

Đêm Cuối Năm

Đêm Trở Về

Gửi Lại Thành Phố Nắng

Hát Ru

Hát Ru Chồng Những Đêm Khó Ngủ

Hát Với Con Tàu

Hoa Cỏ May

Hoa Cúc

Hoa Cúc Xanh

Hoa Dại Núi Hoàng Liên

Hoa Tường Vi

Lại Bắt Đầu

Lời Ru Của Mẹ

Lời Ru Trên Mặt Đất

Mái Phố

Mẹ Của Anh

Mẹ Và Con

Mùa Hạ

Mùa Hoa Doi

Nếu Ngày Mai Em Không Làm Thơ Nữa

Ngủ Nào Ngủ Ngon

Những Bông Hoa Đầu Tiên Ra Đảo

Những Con Đường Tháng Giêng

Nói Cùng Anh

Sân Ga Chiều Em Đi

Sẽ Có Mãi Cô Bé Mười Sáu Tuổi

Sóng

Tháng Năm

Thành Phố Quê Anh

Thơ Tình Cho Bạn Trẻ

Thơ Tình Cuối Mùa Thu

Thơ Tình Tôi Viết

Thơ Viết Cho Mình Và Những Người Con Gái

Thơ Viết Tặng Anh

Thơ Vui Về Phái Yếu

Thời Gian Trắng

Thư Gửi Con Yêu

Thương Về Ngày Trước

Thuyền Và Biển

Tiếng Gà Trưa

Tình Ca Trong Lòng Vịnh

Trời Trở Rét

Tự Hát